Trichuris trichiura ilk olarak 1771’de Linnaeus tarafından tanımlanan bir nematotdur. T. trichiura ile enfeksiyon, dünyanın sıcak ve nemli bölgelerinde daha sık görülür ve sıklıkla Ascaris enfeksiyonları ile birliktedir. Solucan yükleri önemli ölçüde değişir ve az sayıda solucanı olan bireyler bu parazitlerin varlığından etkilenmez. Amerika Birleşik Devletleri’nin güneyinden %20-25 arasında yaygınlık oranları bildirilmiştir. Enfeksiyon çoğunlukla çocukları etkiler. toprakta oynayan çocukların yumurtaları ağzına götürmesi ve yutması ile başlar.
Yaşam Döngüsü ve yapısı
Dişileri 30x 50 mm uzunluğunda, erkekler daha küçük 30×45 mm uzunluğundadır. Erkekte kaudal ekstremitede dönen bir bobin bulunur. Yetişkin solucanlar, bağırsak duvarına tutundukları için dışkıda nadiren görülürler. Solucanın baş kısmı çok incedir ve mukozaya gömülüdür, arka ucu ise çok daha kalındır ve kalın bağırsağın lümeninde serbest halde bulunur.
Büyük, arka uç kamçı sapı olarak tanımlanırken, ince, ön uç kamçının kendisidir, dolayısıyla kamçılı kurt (kırbaç kurdu) adını alır.
İnsan enfeksiyonu, tamamen toprakta bulunan embriyonlu yumurtaların ellerle yada besinlerle oral alınmasıyla bulaşır. Yumurtalar ince bağırsakta açılır ve larva kalın bağırsaktaki mukozaya yapışır. Erginler yaklaşık 3 ayda olgunlaşır ve yumurta üretimine başlar. Yumurtalar şeffaf, mukoid görünümlü polar tıkaçlarla fıçı şeklindedir. 50 x 23 μm boyutlarındadır. Toprakta embriyon 1-2 haftada olgunlaşır.
Klinike immünoloji
Enfeksiyonların çoğu hafif ila orta şiddette olup, minimum veya hiç semptom göstermez. Solucan çekumun epiteline yerleşse bile beraberinde dizanteri bulguları, karın krampları, şiddetli rektal tenesmus ve rektal prolapsus yoksa epitelde hasar minimumdur. Mukozada mekanik hasar ve konağın alerjik tepkisi, solucan yükü, enfeksiyonun uzunluğu ve hastanın yaşı ve genel sağlık durumu ile ilişkilidir. Şiddetli enfeksiyonlarda amebiasize benzer dizanteri görülür.
Eozinofilinin şiddeti hastalığın şiddeti ile her zaman uyumlu değildir. Dışkıda eozinofiller ve Charcot-Leyden kristalleri bulunur fakat periferik yaymada eozinofili her zaman görülmez.
İnsanlarda, özellikle parazit atılmasında önemli olduğu düşünülen IgE aracılı immün mukozal yanıt parazit atılması için yeterli değildir. hücresel ve humural cevabın birlikteliği önemlidir.
Gelişmiş ülkelerde ağır enfeksiyon nadir görülür.
Kronik enfeksiyon ishal, kan ve mukus olmadan yıllarca sürebilir. Beslenme yetersizliği ve kolandan kan kaybı nedenleriyle büyüme geriliği ve anemiye yol açabilir.
Trichuris suis gibi barsak helmintleri Th2 bağışıklık sistemini uyararak Th1’in aktivitesini azaltır. Bu nedenle Th1 inflamatuar sürecinin düzgün yönetilememesine bağlı olarak geliştiği düşünülen Crohn ve Ülseratif kolit hastalıklarının tedavisinde Trichuris suis kullanımından bahsedilmektedir. Ancak bu tartışmalı bir konudur.
Tanı
Klinik olarak Entamoeba histolytica enfeksiyonuna benzer. Ancak dışkıda görülen karakteristik yumurtaları teşhisi kolaylaştırır. Direkt ıslak yada boyalı preparat hazırlanabilir. Özellikle formalinde korunmuş dışkı örneklerinden preparat hazırlanmalıdır. Formalinde yumurta konsantrasyonu polivinil alkolda korunan dışkılardan daha yüksektir. Yumurt miktarı nadir, az, orta , çok diye bildirilmelidir. Bu bir anlamda parazit yüküne bağlı olan enfeksiyonun ağırlığını (seyreni) de orataya koyar.
Dışkıda yumurta görülmesi önemlidir. Ancak mebendazol tedavisi yumurtaların şeklinin bozulamasına neden olur. Bozuk yumurta varlığı mebendozol kullanımını düşündürür. İnsan dışkısında nadiren T. vulpis (köpek kurdu) yumurtalarına da rastlanabilir. Bunlar çok daha büyük 70×40 μm boyutlarda ve T. trichiura’nınkiler den daha küçük tıkaçlara sahiptirler. Bazı çalışmalar bu yumurtaların enfektif aşamaya geçebileceğini bildirmektedir.
Kronik ishal durumunda ayırıcı tanıda, çölyak hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı ve irritabl bağırsak sendromu dahil olmak üzere çeşitli hastalıklar dikkate alınmalıdır. Bazen kolonoskopi gerekebilir.
