Trichomonas vaginalis ilk olarak 1836’da kadın genital pürülan akıntısından izole edilmiştir. Enfeksiyon dünya çapında yaygındır. Trichomoniasis şu anda dünyada viral olmayan cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında ilk sırada yer alır. Dünyada yıllık trichomoniasis insidansının, 170 milyondan fazladır. %50 si asemptomatiktir. T. vaginalis, insan immün yetmezlik virüsü (HIV) enfeksiyonuna yatkınlık oluşturur. Serviks kanseri ile ilişkilidir.
Gebelikte komplikasyonlara neden olur.
Yaşam Döngüsü ve Morfoloji
Trichomonas vaginalis, sadece trofozoit evresine sahiptir ve morfolojik olarak diğer trikomonaslara çok benzer. Trofozoit 7-20 X 5-15 μm boyutlarındadır. Aksostil genellikle son derece belirgindir ve dalgalı zar, trofozoitin yan yarısında son bulur. Nükleer kromatin düzgün bir şekilde dağılmıştır ve özellikle aksostil boyunca belirgin olan birçok siderofil granülü vardır.
Aksostyle: epitel hücrelerine tutunmada rol aldığı düşünülen bir destek organeli. Beş kamçı vardır ve beşincisi dalgalı zar içindedir. Farklı koşullar, trofozoitlerin şeklini değiştirir; kültürde trofozoit daha armut biçimli ve oval olma eğilimindedir, ancak vajinal epitel hücrelerinde ameboid görümlüdür. Çevresel koşullar elverişsiz olduğunda, organizmalar bir araya gelir ve kamçı içe alınır.
Bazıları bunun bir ön veya psödokist formu olabileceğini öne sürer. Bazılarına görede sadece dejenere olmuş bir trofozoit formudur.
Kültürlerinden büyüme fazında alınan örneklerde görülen toksoplazmaların bazılarında kamçılı ve çok çekirdekli formlar görülür. Muhtemelen bunlar uzunlamasına ikiye bölünerek çoğalan mononükleer flagellatların farklı görünümlü gelişim aşamalarıdır.
Klinik Hastalık
Trikomonas vaginalis ura genital sisteme özgüdür ve genellikle ürogenital sistem dışında yaşayamaz. İnkübasyon periyodu bir hafta-bir ay kadardır. Proliferasyon, enflamasyon gelişir. Sekresyon ve trofozoit sayısında artış görülür. Vajina ve vulva da kaşıntı ile başlar. Vajina ve servikal mukozada küçük noktasal hemorajiler ile seyreden çilek görünümlü enfeksiyon oluşuturur.
Sarı-yeşil, kötü kokulu, köpüklü, mukopürülan akıntı gözlenir.
Vulva enfeksiyonu yaygın, lökore (vajinal akıntı) boldur. Semptomlar genelde vajinal akıntı, kötü koku ve ödemdir. Dizüri ve alt karın ağrısını eşlik eder.
Atipik pelvik inflamatuar hastalık durumunda infertilite nedeni olabileceği düşünmektedir.
Kronik enfeksiyonlarda semptomlar daha hafiftir. Vaginal sekresyon, parazit sayısı, cinsel ilişki sırasında ağrı ve kaşıntı azdır.
Gebe kadınların bebeklerinde düşük doğum ağırlığı ve neonatal pnomoniye neden olur.
Cinsel yolla bulaşır. Enfekte, asemptomatik, normal vajinal pH ve normal floraya sahip kadınların taşıyıcıdırlar. Bunların yarısında, 6 ayda klinik bulgu ortaya çıkar.
Ana semptom vajinit olmasına rağmen endometrit, salpenjit, görülebilir. Kısırlık, ve servikal erozyona neden olabilir.
Erkekte asemptomatik yada latent seyredebilen üretrit yapar. Gonokokkal olamayan üretritlerin %10 unu oluşturur. Erkek kısırlığında rol oynayabilir.
Teşhis
Klinik belirtiler araştırmaya yönlendirir. Yeşilimsi, kötü kokulu, köpüklü akıntı, çilek görünümlü serviks önemli bulgulardır.
Vajina, üretra ve prostat akıntılarından hazırlanan direkt preparatlarda trofozoitlerinin görülmesi tanı koydurur. Trofozoitlerdeki dalgalı zarın hareketleri tanıyı kolaylaştırır. Soğukta beklerse hareket görülemez. Örnek buz dolabına konulmamalıdır. Bekletmeden on dakika içinde incelenmelidir. İdrar sedimenti de direkt mikroskopide incelenebilir.
Tipik armut biçimli trofozoit her zaman görülmez. Trofozoitler polimorf lökositlere benzeyebilir.
Dışkı kontaminasyonuna dikkat etmek gerekir. Dışkıda bulunan Pentatrichomonas hominis’in morfolojisine çok benzediği için karışabilir.
Giemsa veya Papanicolaou boyası kullanılabilir. Floresan boyalı preparatlar hazırlanabilir.
Kültür.
Kültür yapılacaksa hassas davranmak gerekir. Örnek doğru şekilde alınmalı, uygun ortama hemen ekilmelidir. Aksi takdirde yanlış negatiflikle karşılaşılabilir. Kültürü ıslak preparattan daha hassas olmasına rağmen pahalı ve zaman alıcıdır.
Plastik zarf yöntemi geliştirilmiştir. Direkt zarfa enjekte edilir ve zarf mikroskop altına konularak direkt incelenebilir. Duyarlılığı diğer kültür yöntemlerine göre daha üstündür.
Rekombinant-DNA Teknikleri. PCR yöntemlerinin kullanılabilir.
Duyarlılığı ve özgüllüğü yüksek hızlı bir antijen testi mevcuttur.
10 dakikada sonuç veren immünokromatografik kapiller akış (dipstick) testi vardır.
örnek alınan tüpe tampon solüsyonundan koyup ekivyon çubuğu döndürerek sıkıca 10 kez karıştırın. Bir dk bekletin. test çubuğunu tüpe yerleştirip 10 dk bekleyin ve okuyun.
ELİSA, idrar bazlı PCR-ELISA, kompleman fiksasyonu, Aglutinasyon, dolaylı hemaglütinasyon, floresan antikor, jel difüzyonu testleri mevcuttur.
Tedavi
Eşiyle beraber tedavi uygulanır. Ürogenital tedavi için metronidazol önerilir.
5-nitroimidazoller kullanılabilir.
Yenidoğan enfeksiyonlarının tedavisi altıncı yaşına kadar ertelenebilir. Enfeksiyonu annedeki östrojen seviyesi ile bağlantılı olduğu için, üç-altı haftada azalıp kaybolabilir.
Epidemiyoloji ve korunma
Enfeksiyonun oluşumunda ırk, iklim, sosyoekonomik fark yoktur. İnsanlar, T. vaginalis için tek doğal konakçıdır.
Trichomonas vaginalis ve Mycoplasma hominis arasında simbiyotik bir ilişki vardır. T. vaginalis’in bu bakterinin bulaşmasında rolünü olabileceğini düşünülmektedir.
Korunma
Enfeksiyon öncelikle cinsel ilişki yoluyla bulaştığı için asemptomatik erkek taşıyıcıların tespiti önemlidir. Nemli havlu ve çamaşırlar formit rolü oynayabilir.
Antikorlar yalnızca sınırlı koruma sağlar ve tedaviden sonra antikor titreleri kaybolur. Aşı çalışmaları devam etmektedir.
