Mikrosporidia
Dünyada yaygındır. primer olarak insandan insana geçer. Dışkı ile atılan sporlarla fekal oral bulaşa ek olarak inhaylasyonla bulaşa yönelik bulgularda vardır.
AİDS lilerde Cryptosporidium spp ile mikrosporidia birlikteliği yaklaşık %30’dur.
Organ nakli olanlarda, immün direnci düşük yaşlı ve çocuklarda, kontak lens kullananlarda fırsatçı enfeksiyon etkenidir.
Filogenetik olarak kitin ve trehalozun varlığı, gen organizasyonu benzerliği ve hücre döngüsü ile mantarlardan evrimleşmiştiği düşünülür.
Gerçek ökaryot olmalarına rağmen moleküler ve hücresel olarak prokaryotlara benzerler. Tanınabilir mitokondri, ve tipik Golgi zarlarından yoksundurlar.
Microsporidia, hayvan ve omurgasızlarda zorunlu hücre içi mikroorganizmadır. Boyutlar 1,5-5 X 2 -7 μm kadardır. İnsanlardan izole edilenler 1,5-2 μm boyundadır.
Konakçı hücrelere giriş için kullanılan bir polar tübül mekanizması ile sarılı enfektif sporlara sahiptirler.
İnsanlarda yedi cins tanımlanmıştır: daha yaygın olanlar Encephalitozoon ve Enterocytozoondur. Brachiola, Pleistophora, Trachipleistophora, Vittaforma.
Yaşam Döngüsü ve Morfoloji
Efektif formdaki sporların yutulması ile fekal-oral bulaşır. Sporlar içinde bulunan polar tübüller ile hücre içine girer. Hücre içinde merogony (binarifüzyon), sporogony ve çoklu füzyon (şizogony), ile çoğalarak dışkı ile atılır.
Türleri ve klinik hastalıkları
İnsan enfeksiyonu yapan 7 cinsde yer alan 13 mikrosporidia türü vardır.
Enterocytozoon bieneusi.
Özellikle AIDS’lilerden izole edilsede sağlıklı immün sisteme sahip olan hastalarda da gözlenmiştir. Kronik ishal, ateş, halsizlik ve iştahsızlık, bulantı, kilo kaybı ile seyreden hastalık yapar. Solunum yollarında kolonize olabilir. Balgam, bronko alveoler lavaj, duodenal biopsi örneklerinden de izole edilebilir.
Ensefalitozoon spp.
Encephalitozoon cuniculi ve E. hellem’in merkezi sinir sistemi, kronik sinüzit keratokonjonktivit enfeksiyonları bildirilmiştir. Beyin omurilik sıvısı ve idrardan izole edilmiştir.
Ensefalitozoon (Septata) intestinalis.
İnce bağırsak hücrelerini enfekte eder, lamina propriada makrofaj, fibroblast ve endotel hücrelerinde bulunur. Makrofajlar ile solunum, safra ve böbreklere yayılır.
Brachiola (Nosema) spp.
Brachiola connori insan dokularında tanımlanmıştır.
Brachiola algerae (eski adıyla N. algerae): sivrisinekler tarafından bulaştığı, göz ve kas enfeksiyonu yaptığı bildirilmiştir.
Brachiola vesicularum: Göz ve kas enfeksiyonu bildirilmiştir.
Microsporidium spp.
Microsporidium africanum M. ceylonensis, göz enfeksiyonu bildirilmiştir.
Pleistophora spp. Kilo kaybı ateş ile karakterize ilerleyici yaygın kas enfeksiyonu yapar. 12 li paketler halinde sporlarla dolu kas lifleri görterilmiştir.
Trachi pleistophora spp.
Trachi pleistophora hominis, şiddetli miyozit ve sinüzit yapar.
Trachi pleistophora antropo phthera; beyin, kalp ve böbrekten saptanmış.
Vittaforma cornea; Yakın zamanda saptanan yeni bir cins.
Tanı:
AİDS lilerde, kronik Cryptosporidiosis enfeksiyonu ile yaklaşık %30 birliktelik vardır.
Dışkı ve diğer vücut sıvılarından örnekler boyanarak (Calcofluor, Uvitex 2B; Fungi-Fluor) ışık mikroskobunda incelenir. İdrar, BAL, BOS, duodenal aspirat, konjonktival sürüntü, Giemsa ile boyanarak incelenebilir.
Elektron mikroskobu, tür düzeyinde tanımlamada ve dokudan doğrulamada “Altın standart”, ancak duyarlılık dışkı veya idrardaki sporların saptanmasına göre daha düşüktür.
Kültür, IF mikroskopisi, serolojik testleri vardır. PCR çalışmaları devam ediyor.
