Kancalı kurt enfeksiyonları nemli, sıcak ortamlarda bulunur. Mortaliteden fazla morbidite nedenidirler. İnsanda görülen iki önmemli türü Ancylostoma duodenale ve Nacator americanus’dur.
Ancylostoma duodenale, eski dünya kancalı kurdudur. Eski Mısır’da MÖ 1600’de bahsedilmiş, 1800’lerin sonlarında yumurtaların bulunmasıyla doğrulanmıştır. Baş kanca şeklinde hafif eğik, gri-pembe renklidir. İki çift dişli ağza sahiptir. Erkekler 1cmX0,5 mm dişiler daha büyüktür.
Belirgin bir arka çiftleşme kısmı ile erkekler dişilerden ayırt edilebilir. Yumurtalar açıldıktan sonra larvalar bir süre toprakta yaşayabilir. Larvalar daha düşük sıcaklığa dayanabilir. Yetişkinleri barsakta 4-6 ay hayatta kalır.
Necator americanus, yeni Dünya kancalı kurdudur. 1902’de Stiles tarafından yeni bir tür olarak tanımlanmıştır. Morfolojisi A. duodenale’ye çok benzer. N. americanus daha küçüktür, erkekler genellikle 5-9 mm dişiler yaklaşık 1 cm uzunluğundadır. Bukkal kapsülde bir çift kesme plakasına sahiptir. Kanca şekli Necator’da Ancylostoma’dan çok daha belirgindir. Yumurtalar açıldıktan sonra larvalar bir süre toprakta yaşayabilir. Larvalar yüksek sıcaklığa dayanır. Enfeksiyon uzun yıllar (1-5 yıl) devam eder.
Yaşam Döngüsü ve Morfoloji
İnsanlarda enfeksiyon aktif yolla bulaşır. Sıcak ve nemli toprakta yumurtadan ilk aşamada L1 olarak çıkan larvalar hareketsiz, beslenebilen ve bulaşıcı olmayan formdur. Sonraki aşama L2 formuda hareketsiz, beslenebilen ve bulaşıcı olmayan formdadır. Bu iki forma rabditiform larva denir. Çok hareketli, bulaşıcı olan ve beslenemeyen larva aşaması daha sonraki L3 formudur. Buna filariform larva denir. Filariform larva 2 hafta kadar toprakta canlı kalabilir. bu sürede insana geçer. N. americanus sadece ciltten invazyon yaparken, A duodenale hem cilt hemde oral bulaşabilir.
Cilde nüfuz etme sırasında, hyaluronik asit varlığı Necator americanus’un epidermis ve dermisten geçişini kolaylaştırabilir. Deriye giren larvalar venüller aracılığıyla sağ kalbe ve akciğerlere taşınır. Alveollere kadar giden larvalar, bronşlar ve trakea yoluyla farinkse ulaşır. Tekrar yutularak ince bağırsağa gererler. geçici bir ağız yapıları vardır mukozaya bununla tutunurlar. Larvalar olgunlaştıkça kalıcı ağız yapıları gelişir. Bu olgunlaşma esnasında cinsel gelişimleride tamamlanır. İlk enfeksiyondan yaklaşık beş ay sonra yumurtlamaya başlarlar.Yetişkin solcanların çiftleşmesi 1-2 ay sürer. Hayatları boyunca 50 milyon yumurta bırakabilirler.
A. duodenale’nin olgun filariform larvaları yutulursa, bağırsakta olgun solucanlara dönüşebilirler.
Yumurtalar Yaklaşık 60 X40 μm boyutlarında oval yuvarlak uçludur. Embriyo ile yumurta kabuğu arasında açık bir alan bulunur. Larvalar 1-2 gün içinde yumurtadan çıkar, bir hafta içinde gelişir ve toprakta birkaç hafta yaşayabilir.
Klinik Hastalık
Semptomlar genellikle larvaların sayısına bağlıdır. Deride eritematöz papüler veya veziküller kaşıntılı döküntüler görülür. Akciğere göç eden larvalar bu dönemde pnömoni ve öksürük oluşturabilir. Bağırsaklara göç ettiğinde mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, nekroz, enflamasyon sonucu dışkıda fark edilmeyen kanama, solucanın kan yutması sonucu anemi, halsizlik, çarpıntı, solunum sıkıntısı, pika sendromu, eozinofili görülür. Ayrıca eozinofili önemli bulgulardandır. Çocuklarda kronik enfeksiyonlar zihinsel ve fiziksel gelişim geriliğine neden olur.
Teşhis
Özellikle çocuklarda anemi durumunda düşünülmelidir. Demir eksikliği anemisi bulguları vardır. IgE seviyeleri yüksektir. TH1 ve 2 aktivitesi artar yüksek sitokin seviyeleri görülür.
Tanı dışkıda yumurtaların gösterilmesine bağlıdır. Yumurtalar en iyi doğrudan yaymada veya boyalı preparatlarda gözlemlenir. Alınan dışkılar oda sıcaklığında ve koruyucu olamdan 24 saat saklanmalıdır. Bu durumda larvalar yumurtadan çıkmaya ve olgunlaşmaya devam eder. Radyolojide mukoza bulgular görülebilir.
Korunma
Kırsal bölgelerde dışkıların açıkta bırakılmaması, sıhhi olarak atılması önemlidir. Çıplak ayakla toprağa basmamak. Hijyen kurallarına dikkat etmek önemlidir. N. americanus’un’la ilgili aşı çalışmaları devam etmektedir.
