HEPATİT B VİRUSU
Blumberg tarafından 1967’de Avustralya antijeni olarak adlandırmıştır. Dane ise 1970 yılında tam virus partikülünü tanımlamıştır.
Hepadnaviridae ailesinde yer alır
zarflı, parçasal çift zincirli dairesel DNA içerir.
DNA polimeraz, protein kinaz, reverstranskriptaz enzimleri bulunur
Antijenik Özellikleri
Zarfı HBsAg denen yüzey antijenini taşır.
Kor bölgesinde HBcAg antijeni bulunur.
İç kısımda internal örtülü antijen olan HBeAg yer alır.
Fiziksel ve Kimyasal Etkenlere Duyarlılıkları
Yüksek ısıya dayanıklıdır
600C’de 10 saat, kaynatmakla 1 dakikada, otoklavda 15-20 dakikada ölürler.
% 70 etil alkol ile 2-3 dakika, sodyum klorid ile 10 dakikada ölürler.
30-320C 6 ay , -200C yıllarca canlı kalabilir
Bulaş Yolları
Kan ve kan ürünleri ile
Kontamine cerrahi malzemeler ve enjektörler
Cinsel ilişki
Kan ve vücut sıvılarıyla temas
Kanla kontamine olan eşyaların ortak kullanımı ile bulaşır
Replikasyon Özellikleri
Virus sitopatik etki (CPE) oluşturmaz karaciğerdeki hasar hepatositlerin immun yıkımına bağlıdır
Yeterli immun yanıt gelişmezse sitoliz ve karaciğer harabiyeti olmaz, taşıyıcılık oluşur.
T hücre yetersizliği olanlarda inatçı enfeksiyon oluşumu sık görülür
Hafif seyirli olgularda kronikleşme fazladır.
Virus ile temas edenlerin % 20’sinde akut enfeksiyon gelişir, % 80’inde klinik bulgu görülmez
Akut Enfeksiyonlarda Sepmptomlar
Bulantı, kusma, abdominal ağrı
Sarılık, koyu renkli idrar, açık renkli dışkı
Kronik Enfeksiyonlar
HBsAg’nin 6 aydan uzun sürmesi kronikleşmeyi veya sağlıklı taşıyıcılığı gösterir
Zaman içerisinde siroz ve kanser gelişimi olabilir
Ekstra hepatik tutulum görülebilir.
Laboratuvar Tanısı
Virusa Ait Serolojik Göstergeler
HBsAg
Anti HBc total
Anti HBcIgM
Anti HBs
HBeAg
Anti HBe
HBV DNA
HBsAg
Virusa ait yüzey antijenidir
Akut enfeksiyonlarda ilk beliren antijendir
6 ayı geçen pozitiflik kronikleşmeye işaret eder
Anti HBc Total
Hepatit B kor antijenine karşı oluşan antikordur
Ömür boyu pozitiflik devam eder
Akut, kronik enfeksiyonlarda ve taşıyıcılarda pozitiftir.
Anti HBc IgM
Hepatit B kor antijenine karşı oluşan IgM sınıfı antikordur.
Akut ve yeni geçirilmiş enfeksiyonu gösterir
HBeAg
İnternal antijendir
Kanda yüksek düzeyde virus olduğunu gösterir
Kişinin bulaştırıcılığın yüksek olduğunu gösterir
Anti HBe
HBe antijenine karşı oluşan antikordur
Viral replikasyonun ve bulaştırıcılığın azaldığına işaret eder
Anti HBs
HBsAg’ye karşı oluşan antikordur
Geçirilmiş enfeksiyonu yada aşılanmış olduğunu gösterir.
Tek başına anti HBs pozitifliği her zaman enfeksiyon geçirildiği anlamına gelmez. Kişinin hepatit B enfeksiyonuna karşı bağışık olduğunu gösterir
HBV DNA
PCR ile araştırılarak virusun tanısı ve enfeksiyonun takibinde kullanılabilir.
Tedavi
Akut Enfeksiyon:İstirahat ve aşırı aktivitelerden kaçınma, gerektiğinde destek tedavisi
Kronik Enfeksiyon:Genelde interferon kullanımı, antiviral ilaç kullanımı
Korunma:
Genel önlemler, aktif immünizasyon, pasif immünizasyon
Enfekte kan ve kan ürünlerinin naklinin engellenmesi
Kontamine materyalin kullanılmaması
Kan ile temasın engellenmesi
Cinsel yolla bulaşın engellenmesi
Taşıyıcı anneden bebeğe geçişin engellenmesi
Virusla karşılaşıldığında gerekli önlemin alınması
Virusla temas sonrası alınacak önlemler:
Bölge bol sabunlu su ile yıkanmalı
Mümküse hemen hastanın ve temas edenin serolojik göstergeleri incelenmelidir
Temas eden negatif ise aşı uygulaması yapılır
Hasta negatif ise başka önlem alınmaz
Hasta pozitifse temas edenin hepatit göstergelerine göre önlem alınır
Temas Eden Kişi HBV Yönünden Negatif:
En geç 72 saat içinde immun globulin uygulanır
Aynı zamanda HBV aşısı yapılarak, aşı şeması tamamlanır.
Temas Eden Kişide HBsAg veya anti HBs Pozitif:
HBsAg pozitifse başka önlem alınmaz
Anti HBs pozitifse düzeyine bakılıp, düzey düşükse aşılama yapılır.
Aktif Bağışıklama
Plazma aşısı ve rekombinant aşı vardır
Genellikle 3 doz uygulanır
0, 1 ve 6. aylarda yapılır
0,1, 2, 12. aylarda da yapılabilir
En az 5 yıl koruyuculuk sağlar
Pasif Bağışıklama
Hepatit B immunglobulinler(HBIG) ile yapılır
Hepatit B ile temas edenlere ilk 48 saat içinde yapılır
Aktif bağışıklamaya zaman kazandırır.
HBV ile temas eden kişilere ve
HBV’li anneden doğan bebeklere yapılır
Aşı Uygulanması Gerekli Olanlar
Tüm yeni doğanlar
10 yaş civarı çocuklar
Sağlık personeli
Hemodiyaliz hastaları
Sürekli transfüzyon yapılanlar
HBV taşıyıcısı kişi ile aynı evi paylaşanlar
Epidemiyoloji
Sosyo ekonomik düzeyi düşük toplumlarda prevalans yükseltir.
Genelde sağlıklı HBV taşıyıcılar tarafından yayılır
Geçirilmiş enfeksiyon genel toplumda % 12-20, risk gruplarında % 70-80 civarındadır.
Dünyada 400 milyon kronik HBV’li vardır.
Dünyada her yıl HBV ile 1-2 milyon insan ölmektedir.
