ENTEROBACTERIA ÜYELERİ
Salmonella, Shigella, Escherichia coli, Yersinia, Klebsiella, Proteus, Enterobacter, Citrobacter, Serratia ve Providencia
Enterobacteriaceae üyesi olmayan
Campylobacter ve Helicobacter
Enterobacteriaceae familyası:
Gastrointestinal sistemden atılarak çevreyi kontamine ederler.
Barsak enfeksiyonları yaparlar. İdrar yolu enfeksiyonlarının %70’i ve septisemilerin üçte birinden sorumludurlar.
Escherichia coli, Proteus mirabilis ve Klebsiella pneumoniae gastrointestinal sistemin normal florasında yer alan fırsatçı patojenlerdir.
Shigella, Salmonella serotip Typhi ve Yersinia pestis normal flora bulunmayan patojen bakterilerdir.
Özellikleri:
Gram negatif, fakültatif anaerobik basillerdir.
Shigelle ve klepsiella hariç hareketlidirler.
Glikozu fermente eder asit üretirler. Nitratları nitritlere redükte ederler. Katalaz pozitif ve oksidaz negatiftirler.
Klepsiella hariç kapsülsüzdürler.
Üretimi için sıklıkla kullanılan besi yerleri: Mac concey agar, Eozin metilen blue besi yeri (EMB), Salmonella shigella agar (SS), TSİ( üç şekerli ve demirli) besiyeri.
E. coli su kirliliğinin göstergesidir.
Laktoz fermantasyonu yapanlar: E.coli, klebsiella, citrobacter, enterobacter.
Laktoz fermantasyonu yapmayanalar salmonella, shigella, proteus , yersinia.
Antijenik yapıları
Hücre duvarında bulunan lipopolisakkaritlerden kaynaklanan O antijeni, Flageller protein yapısının sağladığı H antijenileri bulunur.
Klebsiella’nın polisakkarit kapsülünden kaynaklanan “K antijeni vardır. fagositozdan korunmada rol oynar.
Virülans faktörleri
Fimbrialar, Enterotoksijen E. coli’de konak hücre reseptörlerine bağlanmadan sorumlu protein yapıda ince uzantılardır.
Kapsül: Genellikle polisakkarit yapısındadır. Antifagositiktir.
Endotoksin: Gram negatif hücre duvarında var olan lipopolysaccharidlerdir. Makrofajlarla etkileşime girdiğinde lipopolisakkaritler açığa çıkar. Makrofajlardan sitokinler salgılanır. Ateş, lökopeni, yaygın damar içi pıhtılaşması (DİK), periferik vazodilatasyon, hipotansiyon ve şok gelişir.
Antijenler: Lipopolisakkaritlerin parçası olan somatik O, flagellar H ve kapsüler K antijenleri vardır. Bu proteinler fagositozdan korunmada rol oynarlar.
Toksinler:
Bazı türleri sitotoksin (shiga toksini, verotoksin) ve enterotoksin salgılar. Enterotoksinler ETEC tarafından salınan ısıya dayanıklı (ST) ve ısıya duyarlı (LT)) dir. Eksotoksindirler.
LT iki bileşenlidir. Adenilil siklazı aktive ederek hücre içi cAMP üretimini arttırır, bu da aşırı su ve klorür kaybına neden olur. ST, enterikte guanilil siklazı aktive eder. Aşırı sıvı ve elektronik kaybına yol açar.
İnvazyon proteinleri (SİP), mikroorganizmanın hücre içine girmesiyle fagozomda hücre içi replikasyona yol açar. Konak hücrenin aktin filamentlerini yeniden düzenler, Sonuçta konak hücre ölür ve mikro organizma komşu epitelyal hücrelere ve lenfoid dokuya yayılır.
Helicobacter Pylori, kendini mide suyu asitinden koruyan amonyak üretir.
Enfeksiyonları:
Gastrointestinal enfeksiyonlar: Salmonella, Shigella ve E.coli’nin virotipleri; enterotoksijenik E.coli (ETEC), enteroinvaziv E.coli (EİEC), enteropatojenik E.coli (EPEC), enteroagregatif E.coli (EAEC), enterohemorajik E. coli (EHEC) gastrointestinal enfeksiyonlara neden olur.
Enfeksiyon fekal oral yolla veya kontamine gıda ve sulardan bulaşır. Aynı gıdayı veya suyu tüketenlerde salgın oluşturabilir. Semptomlar bakterinin alımından birkaç gün sonra ortaya çıkar. Kusma, mide krampları, ishal görülür.
Helicobacter mide enfeksiyonu gastrit ve mide ülseri etkeni olarak kabul edilir.
Bağırsak dışı enfeksiyonları: sıklıkla nasokomiyal (hastane kaynaklı) enfeksiyon şeklindedir. Genellikle idrar yolu ve yara enfeksiyonu olarak gözlenir. Bazen sistemik enfeksiyon ve ciddi sepsislere neden olabilir. İmmün direnci düşük kişilerde oto enfeksiyon şeklinde gözlenir.
Tedavi, önleme ve kontrol
Gastrointestinal enfeksiyonlar:
Hastaları rehidrate etmek için kaybedilen su ve iyonun replasmanı gereklidir. Antibiyotik tedavisi çoğunlukla gerekmez. Hatta taşıyıcılık durumunu uzatabileceğinden tartışmalıdır.
Helicobacter için proton pompa inhibitörü ve antibiyotikler kullanılır.
Bağırsak dışı enfeksiyonlar. Antibiyotik tedavisi gereklidir. İnvitro antibiyotik direnç testleri yapıldıktan sonra tekli ilaçla tedavi başlanır. Antibiyotiklere karşı hızlı kazanılan kromozomal ve plazmit aracılı direnç gelişebilir. Tercih edilen tedaviler betalaktamlar antibiyotikler, sülfonamidler, florokinolonlar, aminoglikozitler ve 3. nesil sefalosporinlerdir. Sistemik enfeksiyon durumunda Campylobacter için macrolides de kullanılabilir.
