Çin’in Vuhan Eyaleti’nde 29 Aralık 2019 da başlayan COVİD 2019 pandemisi Ocak 20212’de hala devam ediyor ve şimdiye kadar tüm dünyadan 92 milyon vaka, 2 milyonu geçen ölüm bildirildi.
Bulaşma Yolu Nedir?
Şu an hastalığın insandan insana bulaşı genellikle hasta kişinin öksürmesi ve aksırması sırasında oluşan damlacıklarının 1-1,5 m’ye kadar yakın temastaki ve korunmasız kişilerin solunum yollarından girmesi ile olmaktadır. Ancak direkt temas, ortak eşya kullanımıda önemli bulaş yolları arasında yer almaktadır.
Dış ortamlarda Yaşamaya Devam Eder mi?
Bir süre evet ama ne kadar olduğu kesin bilinmemekle beraber virüslerin sıcak ortamda çabuk bozuldukları, soğuk ortamlarda uzun süre canlı kaldıkları biliniyor. Dolayısıyla el dezenfeksiyonu (el yıkama ve dezenfektan kullanma) önemli.
Belirtileri
Öksürük, ateş ve solunum güçlüğü, ağır olgularda solunum yetmezliği, ve çoklu organ yetmezliği gelişebilmektedir. Ateş üşüme titreme, koku duyusu kaybı, kas ağrıları, hatta konuşma bozukluğu görülebilmekte.
Hastalık Kimlerde Ağır Seyirlidir?
Yaşlılarda, hangi yaşta olursa olsun altta yatan kronik kalp hastalığı, hiper tansiyon, diabet, akciğer hastalığı, kronik böbrek ve karaciğer hastalığı olanlarda daha ağır ve hayatı tehdit eder nitelikte seyretme eğilimindedir.
Ne zaman hayatımızdan çıkacak?
Normal şartlarda aşınında baskısıyla 2021 Temmuz-Ağustosta bir rahatlama olacağını düşünüyorum. Yaz tatilinde aşının verdiği güven ortamına bağlı gevşeme oluşacaktır. Eğer virüste bir virülens (hastalık yapıcı özellikler) kaybına neden olan mutasyon olmazsa, Bu gevşeme 2021 sonbaharda bir yükselişe neden olabilir. çünkü aşıların koruyuculuğu %100 değil. Ayrıca koruyuculuk süresininde fazla uzun olmayacağı düşünülüyor çünkü corona’da kalıcı bağışıklık yok. Antikor seviyesinin 5-6 ayda düştüğü gözleniyor. Bu durumda Ekim- Kasım gibi yeni bir yükseliş olabilir. Yükselişin miktarı yazın ne kadar gevşediğimiz ve aşının ne kadar süre koruyacağı ile direkt bağlantılı olur.
Ne zaman hayatımızdan çıkar?
Pek beklenmiyor olsa bile virüs virülens artışına yönelik bir mutasyon geçirmezse. Aşının bulunması ile umutlar arttı ancak aşıların koruyuculuğu ne kadar olduğu etkisinin ne kadar devam edeceği henüz bilinmiyor. Maskeleri gerçek anlamda 2022 den önce çıkarmanın doğru olacağını düşünmüyorum. Aşılarımızı yaptırdıktan sonra gevşemeden, 2021 boyunca yaz tatili de dahil olmak üzere maske, mesafe ve dezenfeksiyona dikkat ederek normal hayata geçersek, 2022 yazından itibaren maskesiz hayata dönebileceğimizi düşünüyorum. Muhtemelen 2021 sonbahar veya kışında bir doz aşı daha gerekebilir. virüs hala etrafımızda varlığını devam ettirecek ve belkide her yıl aşı yaptırmak zorunda kalacağız.
Korunmada genel önlemler şunlardır:
* Kalabalık ortamlarda bulunmamak, kalabalık ortamda bulunma zorunluluğunda basit cerrahi maske kullanmak.
* El hijyenine çok dikkat etmek (eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve su yoksa alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır).
* Eller yıkanmadan gözlere, buruna ve ağza dokunmamak.
İnsanlar arası mesafenin (sosyal mesafe) 1,5-3 metre olmasına dikkat etmek
Hastalığın Tedavisi Var mıdır?
Direkt etkene yönelik ilaç yok. Başka hastalıkların tedavilerinde kullanılan ilaçlar denenip, faydalı olduğu gözlendiği için kullanılan bazı ilaçlar mevcut.
