İnfluenza virüsleri
Kapsiti helikal simentrili ve zarflı virüstür.
Çekirdekte sentezlenen, segmentli, negatif polariteli RNA virüsüdür.
mRNA sentezi için RNA’ya bağımlı RNA polimeraz enzimi taşır.
İnfluenza A: pandemi(tüm dünyayı kapsayan salgınlar) yapar. Milyonlarca insanın ölümüne neden olan pandemileri 10-20 yılda bir görülür. Ancak birçok ülkede görülen büyük salgınları her yıl ortaya çıkar.
İnfluenza B: Büyük influenza salgınları yapar. İnfluenza A kadar sık değildir.
İnfluenza C: orta şiddetli solunum yolu enfeksiyonu yapar. Salgın yapmaz.
Virus zarfı üzerinde %80’i Hemaglütinin (H) ve %20’si Nöraminidaz (N) dan oluşan 2 tip yüzey glikoproteini (peplomer) vardır.
Hemoaglütinin:
virüsün hücre yüzeyindeki reseptörlere bağlanmada rol alır.
Eritrositlerin yüzeyine bağlanarak onu aglütüne eder.
Nötralize edici antikorların hedefidir.
Hemoaglütinasyon inhibisyon denen testlerin temelini oluşturur.
Hemoaglütünasyon inhibisyon testi:
Hastanın serumu üzerine önce virüs, sonra eritrosit eklenir. Serumda virusun hemoaglütinine karşı spesifik antikor varsa, antikorlar virusun hemoaglütüninleri nötralize eder. Eritrositler bağlanamaz. Nokta şeklinde tüpün dibinde birikir.
Serumda antikor yoksa, hemoaglutininler nötralize olamaz, eritrositler ile birleşir ve tüpün dibine dantela şeklinde kümeleşir.
Nöraminidaz:
Hücreden virusun çıkışında nöramik asidi (sialik asit) parçalayarak mukus tabakasını yıkar. Yaralı mukozada virusun yayılım şansı artar.
Antijenik değişiklikler
Antijenik şift:
• H veya N proteinlerini sentezleyen gen bölgesinde segmentlerin yeniden karılmasına dayalı büyük değişikliklere antijenik şift (antijen kayması) denir. Pandemilere yol açar. İnfluenza A
H ve N proteinlerini sentezleyen gen bölgesinde nokta mutasyonlar sonucu küçük değişikliklere antijenik drift (antijen sapması) denir ve lokal epidemilere (küçük salgınlara) neden olur. İnfluenza B
Antijenleri:
1. İç ribonükleoproteinler: gruba özgüdür. A;B;C virusların ayrımını sağlar. Bunlara karşı gelişen antikorlar infektiviteyi yok etmez.
2. Hemoaglutinine (H) karşı gelişen antikor infektiviteyi (nötralizandır) yok eder.
Hayvanların influenza A virusu insan boğazını enfekte ederse onun genleri ile insan influenza virusu arasında antijenik shift oluşabilir. Yeni virus pandemi yapabilir.
İnfluenza viruslarda adlandırma.
Grup / izole edildiği yer / yılı / (H tipi ve N tipi).
Örnek: İnfluenza A/Filipinler/82/(H3N2)
Kuş gribi salgını:
influenza A:Hongkong: 1997: H5N1, kuş ve tavuklardan insanlara da bulaşarak insan ölümlerine neden olmuştur.
Domuz gribi salgını etkeni olan influenza A: H1N1 virusu enfeksiyonları 2009 salgınından bu güne antijenik değişiklik göstererek devam etmektedir.
Bulaş epidemiyoloji:
Damlacıkla bulaşır.
Patogenez
Solunum yolu enfeksiyonu yapar.
Virusun nöraminidazı mukus tabakasını parçalar.
Solunum epitelinde nekrozlar oluşabilir.
Dollaşımdaki sitokinlere bağlı kas ağrıları vardır.
Bağışıklık
Çoğunlukla sekretuvar IgA ya bağlı.
IgG daha az oluşur.
Tc hücreleri koruyuculukta etkilidir.
Klinik bulgular
Kuluçka süresi 24-48 saattir. Ateş öksürük baş ağrısı, şiddetli kas ağrıları görülür. 4- 7 günde kendiliğinden geçer.
Komplikasyon:
S. aureus gibi bakterilerin eklenmesi ile gelişen sekonder enfeksiyon pnomoni.
Rye sendromu: ateşi düşürmek için verilen aspirin kaynaklı, Ensefalopati ve karaciğer dejenereasyonu.
Tanı
Tipik klinik bulgular.
Burun boğaz sürüntüsü veya çalkantı suyu, balgam örneklerinden hücre kültürü direkt floresan antikor testi, polimeraz zincir reaksiyonu(PCR) ile araştırılabilir.
Serumda antikor ve antikor titresinde artış araştırılabilir.
hızlı antijen testler vardır.
Tedavi
genelde kendiliğinden geçer. hastalığın kötü seyrettiği durumlarda kullanılan antiviraller vardır.
Korunma
Aşı
Ölü aşı: her yıl tekrarlanır. koruyuculuğu düşüktür. son dönemlerde görülen salgın etkenlerini içerir. Kas içi uygulanır.
Canlı aşı: buruna püskürtülür.
