Neisseria ailesi Eikenella corrodens, Kingella kingae, Neisseria, Moraxella catarrhalis içerir.
Neisseria cinsinin üyeleri katalaz ve oksidaz pozitiftir, hareketsiz, aerobik gram negatif diplokoklar.
İki tür insanlar için patojendir:
N. meningitidis: piyojenik menenjite neden olur.
N. gonorrhoeae: bel soğukluğuna neden olur
Diğer Neisseria’lar: solunum yolu kommensalidir. N. lacrimatis (ONPG testi pozitif). N. flavescens ve N. flava (pigmentlidir), N. mucosa (kapsüllüdür), N. sicca, N. subflava nazofarinkste ve genital traktusda kommensaldir.
Neisseria Meningitidis (Meningokok)
Meningokoklar katalaz ve oksidaz pozitif, kapsüllü gram negatif diplokoklardır. Bitişik kenarları düzleşmiş yarım ay şeklinde görülürler. Damlacıkla bulaşır. doğal konak insandır.
menenjit yapar.
Kapsülün antijenine göre 13 serogruba (A–D, 29E, X–Z,
H-J ve L , W) ayrılır.
Virülans Faktörleri
Kapsüler Polisakkarit: kompleman aracılı fagositozdan korur
Dış zar proteinleri: Porin proteinleridir. antijenik varyasyon gösteren PorA ve PorB olmak üzere iki tipi vardır.
LPS ve endotoksin: Gram negatiftirler ve lipopolisakkaritleri vardır. Endotoksinleri Endotel hasarı sıvı kaybı ve şoka neden olur. Dissemine intravasküler trombozis (DİC) gelişir.
IgA proteaz: IgA yı parçalar.
Transferrin bağlayan proteinler: demir emilimine yardım eder.
Opposite proteinleri ve pili: adezyonda rol alır.
Tanı:
Kan, BOS, boğaz sürüntüsü (taşıyıcılık), döküntü kazıntıları örnekleri kullanılır.
Neisseria’lar soğuğa dayanıksızdır. örnekler buz dolabında bekletilmez. Kan örnekleri kan kültür şişelerine alınır.
sürüntü, döküntü kazıntı örnekleri transport ortamına (Stuart’s medium) alınarak laboratuvara getirilir ve secici besi yerlerine (Thayer Martin medium, New York City medium) aktarılır.
BOS’un bir kısmı santrifüj edilip
Dip kısmından gram boyama yapılarak Gram negatif diplokoklar araştırılır.
BOS un diğer kısımından kültür yapılır. çukulata agar, kanlı agar gibi katı besi yerlerine ekilip %5-10 Co2 li ortamda 24-48 saat 37 oC da inkübe edilir.
Karbonhidrat fermantasyon testleri: glukoz ve maltozu fermente eder sukrozu etmez.
Lam aglutünasyon testleri ile serogruplandırma yapılabilir.
Kapsül antikorların araştırmada kullanılan ELİSA testleri retrospektif tanıda ve aşıya cevabın kontrolünde kullanılabilir.
Moleküler yöntemlerde (Real time PCR, multipleks PCR) tanıda kullanılabilir.
Korunma:
Temaslılara profilaktik antibiyotik verilir. proflaksi için ceftriaxon, rifampin ve ciprofloksasin verilebilir.
Meningococcal polisakkarit aşılar vardır.
Neisseria gonorrhoeae (GONOCOCCUS )
Neisseria gonorrhoeae oksidaz, katalaz pozitif, kapsülsüz Gram negatif böbrek şekilli diplokoktur. Glukozu fermente eder maltozu etmez.
32 serotipi tanımlanmıştır.
Gelişmekte olan ülkelerin önemli halk sağlığı problemlerindendir. Gelişmiş ülkelerde insidansı düşüktür. Enfeksiyon kaynağı semptomatik taşıyıcı kadınlardır.
Bulaş seksüel temas ve doğum sırasında bebeğe geçiş şeklindedir. Servisit, üretrit ve konjonktivit ile seyreden enfeksiyonlara neden olur.
Virülans faktörleri:
Pilus ve fimbrilar: adezyona yardım ve fagositozdan korur.
Opasite proteinleri (protein II): diğer gonokoklara ve nötrofillere yapışmada rol oynar.
Porin proteinleri: transporttan sorumludur.
Serotipleri: porB.1A tipi yaygın gonokokkal enfeksiyonlarda, porB.1B tipi lokal genital enfeksiyonlarda görülür.
Transferrin ve laktoferin bağlayan proteinler: demir emilimi sağlar.
IgA1 protease: mukozal IgA ya karşı korur.
Lipo-oligosaccharide (LOS):O yan zincirleri yoktur. Lipid A ve kor oligosakkaritleri içerir. Endotoksik aktiviteye sahiptir.
Tanı:
Üretral ve cervikal örneklerden kültür yapılır. Gram negatif hücre içi böbrek şekilli diplokoklardır.
MORAXELLA
Moraxella, M. catarrhalis and M. lacunata içerir.
Moraxella catarrhalis
solunum ve genital traktusun kommensalidir.
Karbonhidrat fermantasyon yapmayan, katalaz, oksidaz tributyrin ve DNAaz testi pozitif, Gram negatif mikrokoklardır. Çiftler halinde görünür. Bazı suşları beta laktamaz salgılarlar.
Alt solunum yollarında seconder (fırsatçı) patojendir. Aynı zamanda menenjit, otitits media, sinüzit, endokardit etkeni olarakda görülür. .
Moraxella lacunata
nonfermentatifdir. Gram negatif basil, çiftler halinde görülür. konjonktivit etkenidir.
Ekinella corrodens
Gram negatif basil. insan ısırıkları ile beraber görülür. derin dokulara yayılımla endokardit gelişebilir.
