Acanthamoeba spp. Dünyada yaygındır. Neredeyse her tür sudan, (musluk, havuz, şişe sular, deniz suyu vs), bitkilerden, memelilerden, insan derisi, burun boşlukları, boğaz ve bağırsaklardan, izole edilmiştir. Protozoa’an ve amiptir. Trofozoit ve kist formları vardır. Trofozoitler 15-35 μm dir. Doğada, serbest yaşar, bakteri, mantar ve diğer bazı protozoaları parçalar. Selülaz veya kitinaz gibi enzimler üretir, organik madde parçalanması ve mikrobiyal döngüye katkıda bulunur. A. castellanii, çeşitli toprak ekosistemlerinde yüksek yoğunluktadır. İnsan hastalığına neden olan Legionella pneumophila, Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli ve Staphylococcus aureus suşları, Acanthamoeba türleri için de enfektiftir. Dev virüsler Mimivirus, Megavirus ve Pandoravirus, Acanthamoeba’yı enfekte eder. Bazı insan patojenleri için bir rezervuardır.
Yaşam döngüsü
Acanthamoeba cinsi genelde serbest yaşayan trofozoitlerdir. Trofozoit formu sular, topraklar hemen hemen her yerde bulunur. Olumsuz şartlarda kist formu oluşur.
Hastalıkları
Enfeksiyonlarının çoğunluğu kontak lenslerin kontaminasyonuna bağlı Akantamoebik Keratit. Lenslerin uygun dezenfekte edilmemesi gözde akantomoeba ya bağlı keratit, kornea ülseri, körlük yapar. İyi dezenfeksiyon için hidrojen peroksit bazlı solüsyonlar önerilir.
Parazit vücuda solunarak veya açık yaradan girip kan yoluyla merkezi sinir sistemine yayıldığında granülomatöz amip ensefalit (GAE)’ine neden olur. Ölümcül olabilen nöronal hasara yol açar. Baş ağrıları, ateş, ense sertliği, nöbetler, kraniyal sinir felçleri, zihinsel bulanıklk, koma gözlenir.
Çoğu hastada ölüme yol açar. Granülomatöz amip ensefaliti immün yetmezlik, diyabet, malignite, yetersiz beslenme, sistemik lupus eritematozus ve alkolizm temelinde gelişir.
Tanı:
E.coli eklenmiş agar plaklara kültürü yapılır. Mikroskopta plak üzerinde üreme gözlenir.
Polimeraz zincir reaksiyonu testi de tanıda kullanılır.
Tedavi
Poliheksametilen biguanid, PHMB’dir. Propamidin izetionat ve klorheksidin kullanılır.
